Obecna definicja zdrowia przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia jest następująca:
Zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia). (…) Oznacza to, że w kwestiach zdrowia nie mamy jedynie koncentrować się na chorobach i próbach ich zwalczania, ale powinniśmy zwłaszcza koncentrować się na samym zdrowiu – na jego wzmacnianiu[1].
Kierownik Krajowego Ośrodka ds. Grypy WHO prof. dr hab. Lidia B. Brydak uważa, że grypa jest groźna dla każdego. Jednak najbardziej narażone są osoby z grup podwyższonego ryzyka. Należą do nich zarówno dzieci, jak i dorośli z chorobami przewlekłymi, szczególnie układu oddechowego, nerek, uszkodzonym lub osłabionym układem odpornościowym, w tym osoby z AIDS, chorzy na astmę, chorzy z nowotworami, to znaczy wszyscy ci, u których infekcja grypowa może spowodować zaostrzenie choroby, a w rezultacie zgon. Światowa Organizacja Zdrowia mówi, że do grupy podwyższonego ryzyka należy zaliczyć także wszystkie osoby po 50 roku życia.
Grypa, co jest bardzo charakterystyczne, występuje nagle. Choroba po prostu „zwala z nóg”. Jej objawy ogólne to złe samopoczucie, rozbicie, dreszcze, przeczulica skóry, ciepłota ciała powyżej 38°C. Objawy ze strony układu oddechowego to surowicza wydzielina z nosa, ból gardła, chrypka, bóle w klatce piersiowej, tzw. suchy, „szczekający” kaszel. Mogą także wystąpić bóle głowy, brak łaknienia, bóle mięśni, bóle stawów, biegunka, bóle brzucha, nudności. Te objawy dotyczą zwłaszcza dzieci między 5 a 14 rokiem życia. Są one zresztą bardzo często mylnie diagnozowane jako zapalenie wyrostka robaczkowego. Przebieg grypy jest zależny od zjadliwości wirusa, wieku pacjenta, stylu życia, współistnienia innych chorób.
Najczęstszymi powikłaniami ze strony układu oddechowego są zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc[2]. Inne powikłania to np. zapalenie mięśnia serca i osierdzia, niewydolność nerek, zespół wstrząsów toksycznych, powikłania neurologiczne.
Internetowy poradnik medyczny (polski portal zdrowia dla rodziny) doradza jak zabezpieczyć się przed zachorowaniem[3]:
- Podstawą profilaktyki jest szczepienie
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) na podstawie badań epidemiologicznych przewiduje jakie typy wirusa pojawia się w następnym roku. Informacje o wzorcowej szczepionce przekazywane są firmom farmaceutycznym, które produkują szczepionki w milionach egzemplarzy. Taka szczepionka zawiera niezdolne do powielania, nieaktywne wirusy lub ich fragmenty. Dzięki jej podaniu komórki układu odpornościowego szybciej rozpoznają i potrafią błyskawicznie zniszczyć wirusa, który zaatakował nasz organizm.
- Unikaj dużych skupiska ludzkich
Rada ta ma szczególne znaczenie w okresie zwiększonej ilości zakażeń. Mówiący, kichający i kaszlący ludzie rozpylają wirusa w powietrzu. Ryzyko kontaktu z wirusem w takich miejscach jest największe.
- Odpowiedni strój
Jesienią i wczesną wiosną, mimo że świeci słońce to powietrze jest zimne. Łatwo dochodzi do wychłodzenia i przemarznięcia. Z kolei w zbyt ciepłym ubraniu łatwiej się jest spocić. Wystarczy wtedy powiew zimnego wiatru i choroba gotowa.
- Witamina C
Ta niezwykła witamina obecna w wielu owocach i jarzynach utrudnia przenikanie wirusa przez błony śluzowe i do wnętrza komórek. Spożywajmy ją w okresie „grypowym” w zwiększonych ilościach.
- Przemarznięcie i przeziębienie
Co zrobić jeśli zmoczy nas deszcz, wrócimy do domu w przemoczonym ubraniu, a woda „chlupie” nam w butach? Szybko trzeba zmienić ubranie, wziąć ciepłą kąpiel i napić się gorącej herbaty. Dodatkowo herbatę możemy wzbogacić miodem, sokiem z cytryny lub malin. Taka herbata smakuje wyśmienicie, a ponadto posiada walory lecznicze.
- Leczenie
W większości przypadków grypy leczenie możemy prowadzić „na własną ręką” bez konsultacji z lekarzem. Niezbędne leki dostępne są bez recepty w najbliższej aptece.
- Zostajemy w domu
Pozostając w domu możemy łatwiej walczyć z wirusem. Nie narażamy w ten sposób na infekcję innych osób – przyjaciół, znajomych, współpracowników, czy też przypadkowych przechodniów.
- Pozostajemy w łóżku
Dzięki odpoczynkowi w łóżku unikamy niepotrzebnych stresów i wysiłku. W trakcie snu nasz organizm łatwiej zregeneruje swoje siły. Należy pamiętać, aby wstając z rozgrzanego łóżka założyć sweter lub szlafrok. Pozwoli nam to unikać gwałtownych zmian temperatury i długotrwałego leczenia.
- Płynoterapia
W trakcie gorączki organizm traci znacznie więcej wody przez niewidzialne parowanie. Zwiększona utrata może spowodować odwodnienie. Musimy pamiętać o spożywaniu dodatkowej ilości płynów, najlepiej o temperaturze pokojowej.
- Zimne okłady
Chłodne okłady na czoło przyniosą znaczną ulgę osobą z podwyższona temperaturą ciała.
- Wizyta w aptece
Leki obniżające temperaturę ciała:
Ø Aspiryna (Preparaty dostępne na rynku: Acard, Aspirin, Aspirin C Bestpiryn, Calcipiryna, Polopiryna, Asprocol, Upsarin C i inne)
Ø Paracetamol
Ø Preparaty monolekowe (Gripex, Coldrex, Fervex, Nurofen, Antigrip)
Ø Leki wspomagające (witamina C, rutinoscorbin, preparaty wapnia, tabletki o działaniu antyseptycznym na jamę ustną)
W przypadku przedłużających się objawów chorobowych, długotrwałej i(lub) wysokiej gorączki lub jakichkolwiek wątpliwości skontaktuj się z lekarzem, on rozwieje wszystkie niejasności i ewentualnie wdroży właściwe leczenie.
Grypa jest banalna chorobą, ale może być niebezpieczna dla zdrowia i życia. Pamiętajmy o tym za każdy razem.
Bibiografia
Holizm i zdrowie. [online, dostęp: 2009-11-11]. Dostępny w Internecie: http://www.seremet.org/who_zdrowie.html
Profilaktyka, profilaktyka, i jeszcze raz profilaktyka. Wywiad z prof. dr hab. Lidią B. Brydak, kierownikiem Krajowego Ośrodka ds. Grypy WHO, kierownikiem Pracowni Wirusów Zakażeń Oddechowych Zakładu Wirusologii Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie. [online, dostęp: 2009-11-11]. Dostępny w Internecie: http://www.zdrowie.med.pl/grypa/grypa6.html
Leczenie i profilaktyka grypy. [online, opubl.: 2002-10-16, dostęp: 2009-11-11]. Dostępny w Internecie 2http://www.poradnikmedyczny.pl/mod/archiwum/1886_leczenie_profilaktyka_grypy.html
[1] Holizm i zdrowie. [online, dostęp: 2009-11-11]. Dostępny w Internecie: http://www.seremet.org/who_zdrowie.html
[2] Profilaktyka, profilaktyka, i jeszcze raz profilaktyka. Wywiad z prof. dr hab. Lidią B. Brydak, kierownikiem Krajowego Ośrodka ds. Grypy WHO, kierownikiem Pracowni Wirusów Zakażeń Oddechowych Zakładu Wirusologii Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie. [online, dostęp: 2009-11-11]. Dostępny w Internecie: http://www.zdrowie.med.pl/grypa/grypa6.html
[3] Leczenie i profilaktyka grypy. [online, opubl.: 2002-10-16, dostęp: 2009-11-11]. Dostępny w Internecie 2http://www.poradnikmedyczny.pl/mod/archiwum/1886_leczenie_profilaktyka_grypy.html